Rozwój fizyczny dziecka jest procesem podlegającym określonemu rytmowi. W sytuacji, gdy ten jest przyspieszony bądź spóźniony, możemy mówić o zaburzeniach w procesie wzrastania. Dominującą rolę w osiągnięciu docelowego wzrostu przez dziecko odgrywają czynniki genetyczne, które są dziedziczone po rodzicach. Warto jednak zaznaczyć, że niski wzrost może wynikać również z niedoboru hormonu wzrostu, zaburzeń hormonalnych czy genetycznych.
Skąd wiadomo jaki jest prawidłowy wzrost dziecka? Narodziny dziecka to początek naszego obliczania – średnia długość noworodka przy narodzinach to około 50 cm. W pierwszych 12 miesiącach życia niemowlęta zwykle zwiększają swoją długość o połowę wartości urodzeniowej, co przekłada się na około 75 cm. Przyrosty w różnych trymestrach mają odmienne wartości:
- w pierwszym kwartale to 3 cm miesięcznie,
- w drugim kwartale – 2 cm,
- w trzecim kwartale – 1,5 cm,
- 1 cm na miesiąc w czwartym kwartale.
W kolejnych latach proces wzrastania nie jest już tak dynamiczny. Dwuletnie dzieci zazwyczaj rosną o 10–12 cm na rok. W wieku 3 i 4 lat, roczny przyrost wynosi 6–8 cm. Każdy kolejny rok przynosi wzrost większy średnio o 5 cm. Sytuacja zmienia się jednak podczas tzw. „skoku pokwitaniowego”, kiedy to następuje szczyt przyspieszonego wzrastania.
U dziewczynek, u których dojrzewanie zachodzi wcześniej, pierwsze objawy można zauważyć około 10 roku życia. Na ogół rok przed pierwszą miesiączką (która pojawia się w 13 roku życia) obserwuje się najintensywniejszy rozwój wzrostu. Im szybciej dziewczynka dojrzewa, tym wcześniej kończy ona etap wzrastania.
Chłopcy dojrzewają później – różnica wynosi zazwyczaj około 2 lata. Pierwsze symptomy skoku pokwitaniowego, jak zmiany w długości stóp czy szerokości bioder i barków, są widoczne u nich w wieku 12 lat. Szczytową prędkość wzrastania osiągają w wieku 14 lat, kiedy to ich wzrost zwiększa się od 10 do 13 cm na rok.
