Asertywność jest nieocenioną zdolnością, która ułatwia funkcjonowanie w codziennym życiu, zarówno na płaszczyźnie zawodowej, jak i prywatnej. Postawa asertywna korzystnie wpływa na nas samych, ale także na relacje z osobami, z którymi się obcujemy. Z tego powodu, warto poświęcić czas na nabycie tej umiejętności.
Zdolność do bycia asertywnym to nic innego jak gromadka umiejętności pozwalających na odmawianie, wyznaczanie granic oraz klarowne wyrażanie własnych potrzeb i emocji. To postawa, która umożliwia nam dbanie o swoje dobro, nie przekraczając przy tym czyjegoś obszaru komfortu.
Wielu ludzi kojarzy asertywność z możliwością mówienia „nie” w taki sposób, aby zatroszczyć się o siebie i nie obrazić innych. To jednak tylko czubek góry lodowej. Asertywność wiąże się z szeregiem innych zdolności takich jak: odmawianie, gdy coś koliduje z naszymi potrzebami; wyrażanie własnych poglądów i wymagań, nawet jeśli są kontrowersyjne; komunikowanie swoich emocji; oraz zasady określania i strzeżenia własnych granic, a także respektowania granic innych.
Jak można nabyć umiejętność bycia asertywnym? Rozwój asertywności to proces stopniowy, który polega na praktyce i świadomym obserwowaniu swoich zachowań komunikacyjnych. Istnieje kilka technik i strategii, które mogą pomóc w tym procesie:
Możemy ćwiczyć asertywne wyrażanie swoich potrzeb przez formułowanie klarownych i konkretnych próśb. Na przykład: zamiast delikatnie sugerować komuś, że jesteśmy wykończeni, a ta osoba ma dużo wolnego czasu, powinniśmy powiedzieć bezpośrednio: „Proszę o twoją pomoc przy tym projekcie”.
Unikajmy uogólnień i generalizacji, zastępując je konkretami i opisem naszych emocji. Na przykład: zamiast stwierdzać „zawsze mnie ignorujesz”, powinniśmy powiedzieć: „czuję się przez ciebie zignorowany, gdy nie odpowiadasz na moje wiadomości”.
Warto także ćwiczyć pozytywne myślenie i akceptację swoich atutów oraz osiągnięć. Tylko zdrowa samoakceptacja pozwoli nam wyrażać swoje przekonania z pewnością siebie. Pomocne będzie nauczenie się, jak wyrażać swoje myśli pewnym tonem i utrzymując kontakt wzrokowy.
Uczenie się umiejętności słuchania i empatii wobec innych ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej komunikacji i rozwiązywania konfliktów. Warto ćwiczyć aktywne słuchanie drugiej osoby, wyrażanie zrozumienia dla jej uczuć i potrzeb, a także unikanie przerywania rozmówcy i skupianie się na tym, co mówi.
Ćwiczenie technik negocjacyjnych pozwoli nam osiągać nasze cele bez naruszania praw innych osób. Korzystne może być udział w szkoleniach z zakresu negocjacji lub zapoznanie się z poradnikami na ten temat.
Ważne jest również utrzymanie zdrowych granic osobistych i umiejętność odmawiania, gdy sytuacja tego wymaga. Trzeba jednak pamiętać o tym, żeby robić to uprzejmie, ale jednocześnie stanowczo.
