Alkohol, mimo że jest legalny i powszechnie dostępny, może stać się toksyną dla organizmu człowieka. Zgadzają się na to zarówno naukowcy, jak i lekarze. Szczególnie niebezpieczne jest picie alkoholu w nadmiarze, niezależnie od tego, czy chodzi o pojedyncze wydarzenia, takie jak imprezy, czy o regularne nadużywanie alkoholu. Według badań, stężenie 0,4% alkoholu we krwi może być śmiertelne, chociaż przypadki zgonów zdarzały się również przy niższych wartościach.
Naukowcy z Uniwersytetu Notre Dame w USA wykazali, że zatrucie alkoholem występuje, gdy stężenie alkoholu we krwi (BAC) wynosi od 0.25 do 0.399%. Należy jednak pamiętać, że reakcja organizmu na obecność alkoholu w krwiobiegu może różnić się w zależności od wielu czynników, a niektóre przypadki potwierdzają obecność nawet 1,5% alkoholu we krwi, co odpowiada 15 promilom.
Przyjrzyjmy się bliżej procesowi zatruć alkoholem. Każdy napój zawierający alkohol ma określoną ilość czystego etanolu, który jest mierzony w procentach. W piwie jest to około 5%, w winie 11-13%, a w wódce 38-40%. Zależnie od ilości spożytego alkoholu, do krwi poprzez błony śluzowe układu pokarmowego dostaje się kilka lub nawet kilkadziesiąt gramów czystego alkoholu. Po około 90 sekundach dociera on do wszystkich części ciała, w tym też do mózgu. Alkohol przenika przez wszystkie tkanki organizmu, z wyjątkiem kości i tkanek tłuszczowych, a jego wpływ na organizm zależy od wielu czynników, takich jak płeć, budowa ciała, stan zdrowia, ilość pokarmu w żołądku czy przyjmowane leki.
Alkohol jako toksyna musi być ostatecznie unieszkodliwiony lub usunięty z organizmu. Wątroba odgrywa kluczową rolę w tym procesie, produkuje enzym dehydrogenazę alkoholową, która przekształca etanol w acetaldehyd – skrajnie szkodliwą toksynę i silny czynnik rakotwórczy. Następnie inny enzym, dehydrogenaza aldehydowa, przekształca acetaldehyd w mniej szkodliwy octan. Wątroba jest w stanie skutecznie poradzić sobie z procesem neutralizacji alkoholu, o ile jego ilość we krwi jest niewielka.
Jeżeli jednak spożyjemy zbyt dużą ilość alkoholu, układ ten zostaje zakłócony, co prowadzi do niekorzystnych zmian fizjologicznych, takich jak kwasica mleczanowa, niedobór glukozy, magnezu, potasu i wapnia we krwi. Zatrucie alkoholem może mieć również negatywny wpływ na układ sercowo-krwionośny i oddechowy. Długotrwałe nadużywanie alkoholu może prowadzić do trwałych uszkodzeń wątroby, marskości czy nawet nowotworów.
