Jeżeli twój rok urodzenia mieści się między 31 grudnia 1948 a 1 stycznia 1969, przysługuje Ci prawo do ubiegania się o wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej i przejście na emeryturę. Istotne jest jednak, że to nie jedynie liczba ukończonych lat decyduje o możliwości otrzymania świadczenia emerytalnego. Aby skorzystać z tej formy wsparcia, konieczne jest dopełnienie pewnych formalności w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, gdzie należy złożyć odpowiednie dokumenty. Możemy to zrobić osobiście lub korzystając z możliwości komunikacji elektronicznej.
Prawo do wcześniejszej emerytury nie jest przywilejem każdego. Jak stanowią regulacje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takie uprawnienie posiadają wyłącznie osoby pracujące w szczególnych warunkach, które mogą być szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub wymagające specjalistycznych umiejętności fizycznych bądź psychicznych. Do grupy zawodów spełniających te kryteria można zaliczyć między innymi pracowników górnictwa, przetwórstwa azbestu, produkcji ołowiu i kadmu czy ratowników górskich. Pełna lista zawodów uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę jest załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.
Chcąc skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, trzeba dopełnić szereg formalności. Ponad wszystkim góruje konieczność złożenia stosownego wniosku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, co należy uczynić najpóźniej dzień przed ukończeniem 60 lat przez kobiety i 65 lat przez mężczyzn. Wniosek powinien zawierać dokumenty potwierdzające okresy pracy w specjalnych warunkach lub charakterze, zarówno te, na które składki były opłacane, jak i te bez opłat składkowych. Takie dokumenty to na przykład świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu czy potwierdzenia okresów pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy przebywania na urlopie wychowawczym. Informacje o wysokości wynagrodzenia otrzymywanego w poszczególnych okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia także są niezbędne.
Ważne jest, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnia jedynie okresy pracy w pełnym wymiarze czasu, niezależnie od charakteru pracodawcy – czy był to sektor prywatny czy publiczny. Praca na niepełny etat, nawet wykonywana w trudnych warunkach, jak również praca na umowę zlecenie lub prowadzenie własnej działalności gospodarczej nie są brane pod uwagę przy ustalaniu stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury.
Jeśli marzy Ci się wcześniejsza emerytura, musisz spełnić pewne warunki. Przede wszystkim, musisz osiągnąć odpowiedni wiek emerytalny, który zależy od rodzaju wykonywanej pracy oraz płci. Musisz także posiadać udokumentowany okres składkowy i nieskładkowy – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn oraz udokumentowany staż pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Nie możesz uczestniczyć w otwartym funduszu emerytalnym lub musisz złożyć wniosek za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przekazanie zgromadzonych środków z OFE na konto budżetu państwa.
Jednak nie każdy, kto urodził się między 1948 a 1969 rokiem, może przejść na wcześniejszą emeryturę, nawet spełniając podstawowe wymagania wiekowe. Dotyczy to szczególnie osób pracujących w trudnych warunkach. Praca na umowach zlecenie lub prowadzenie własnej firmy utrudnia uzyskanie wcześniejszej emerytury. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może nie uwzględnić okresów pracy w niepełnym wymiarze godzin, nawet jeśli były to warunki szkodliwe. Służba wojskowa również nie jest zawsze brana pod uwagę przy obliczaniu emerytury za pracę w trudnych warunkach. Dochody z tytułu chorobowego, macierzyństwa czy świadczenia rehabilitacyjne mogą być pominięte przy wyliczaniu praw do świadczeń emerytalnych. Także niektóre świadczenia, jak urlop zdrowotny, nie są wliczane do okresu składkowego.
